Warunki wypłacania świadczenia urlopowego

Świadczenie urlopowe nie ma charakteru powszechnego, bowiem nie wszyscy pracodawcy są uprawnieni do jego wypłaty. Taką możliwość mają pracodawcy spoza sfery budżetowej, którzy zatrudniają mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Warunki wypłacania tego świadczenia określa ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Zasady wypłaty świadczenia

Pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mogą tworzyć ZFŚS do wysokości i na zasadach określonych w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych lub mogą wypłacać świadczenie urlopowe.

Kwestie dotyczące świadczenia urlopowego uregulowane zostały w art. 3 ust. 4-6 ustawy o ZFŚS. Świadczenie urlopowe wypłaca uprawniony pracodawca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Wypłaty tego świadczenia należy dokonać nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego. Trzeba wyjaśnić, że wskazana liczba 14 dni urlopu przypadającego na kolejne dni kalendarzowe obejmuje zarówno dni robocze, dni wolne od pracy, niedziele, jak i święta.

Świadczenie urlopowe może być wypłacone pracownikowi tylko raz w roku, nawet gdyby pracownik dwukrotnie korzystał z 14-dniowego urlopu wypoczynkowego. Nieskorzystanie przez pracownika w danym roku kalendarzowym z urlopu w wymiarze 14 kolejnych dni kalendarzowych pozbawia go prawa do tego świadczenia. Niewykorzystane prawo do świadczenia w danym roku kalendarzowym nie przechodzi na rok następny. W przypadku gdy pracownik wykorzystuje urlop wypoczynkowy na przełomie lat kalendarzowych, również musi spełniać warunek wykorzystania co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych, oddzielnie w każdym roku.

Warunkiem uzyskania prawa do świadczenia urlopowego u uprawnionego do jego wypłaty pracodawcy jest:

zatrudnienie na podstawie stosunku pracy u uprawnionego pracodawcy,
korzystanie z urlopu trwającego co najmniej 14 dni kalendarzowych.

Przy czym inne regulacje zawarte w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, takie jak np. stosowanie kryterium socjalnego, nie obejmują świadczenia urlopowego. Nie jest więc wymagane np. zaświadczenie o dochodach.

Wysokość świadczenia urlopowego

Wysokość świadczenia urlopowego nie może przekroczyć wysokości odpisu podstawowego dokonywanego na Fundusz, odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika. W przypadku pracowników zatrudnionych w normalnych warunkach oraz pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze - w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych - wysokość tego świadczenia ustala się w proporcji do wymiaru ich czasu pracy (przykład). Pracownicy młodociani mają prawo do pełnej wysokości świadczenia, bez względu na wielkość etatu (art. 3 ust. 4 ustawy o ZFŚS). Wysokości świadczenia urlopowego w 2018 r. w zależności od rodzaju zatrudnienia i wielkości etatu przedstawia tabela.

Ustawa o ZFŚS przewiduje maksymalną dopuszczalną wysokość świadczenia urlopowego. Pozwala to pracodawcy na określenie w przepisach zakładowych niższej jego wysokości niż wynikająca z odpisów na Fundusz wskazanych w ustawie o ZFŚS. Nie może ono jednak przekroczyć maksymalnej wysokości odpisów określonych w tej ustawie.

Przykład

W firmie pozabudżetowej zatrudniającej poniżej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty wypłacane jest świadczenie urlopowe. Pracownik zatrudniony na 3/4 etatu w okresie od 26 marca do 8 kwietnia 2018 r. będzie pierwszy raz w bieżącym roku korzystał z urlopu wypoczynkowego. Świadczy on pracę w tzw. normalnych warunkach.

Spełni on warunek korzystania z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych, pomimo że w okresie tym przypadają dwa dni świąt (Wielkanoc 1 i 2 kwietnia br.). Spełnia on też drugi warunek, czyli posiadanie statusu pracownika. Pracodawca będzie zatem obowiązany do wypłaty temu pracownikowi świadczenia urlopowego nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego, czyli 23 marca 2018 r. (przyjmując, że sobota i niedziela są w zakładzie dniami wolnymi). Świadczenie urlopowe ustalone proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika wyniesie 889,25 zł, tj. 1.185,66 zł × 3/4 etatu.

Wysokość świadczenia urlopowego w 2018 r. przy założeniu, że odpowiada ono wysokości odpisu podstawowego na ZFŚS
Dla pracownika zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach	na pełny etat	1.185,66 zł
	na 1/2 etatu	592,83 zł
	na 1/4 etatu	296,42 zł
	na 3/4 etatu	889,25 zł
Dla pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze	na pełny etat	1.580,89 zł
	na 1/2 etatu	790,45 zł
	na 1/4 etatu	395,22 zł
	na 3/4 etatu	1.185,67 zł
Dla pracownika młodocianego w zależności od roku nauki	w I roku nauki	158,09 zł
	w II roku nauki	189,71 zł
	w III roku nauki	221,32 zł