Dofinansowanie do wczasów pod gruszą dla rencisty prowadzącego działalność gospodarczą

Zgodnie z obowiązującym w firmie regulaminem ZFŚS prawo do korzystania z niego mają także pracownicy, którzy przeszli na świadczenie emerytalno-rentowe. Aktualnie z wnioskiem o dofinansowanie do wczasów pod gruszą wystąpił nasz były pracownik będący rencistą, który po rozwiązaniu umowy o pracę podjął własną działalność gospodarczą. Czy w takiej sytuacji wspomniane świadczenie również przysługuje?

Tak. Fakt podjęcia działalności gospodarczej nie wpływa na prawo korzystania z dopłat z funduszu socjalnego pod warunkiem, że osoba, o której mowa w pytaniu, nadal pobiera świadczenie rentowe. Może mieć natomiast wpływ na wysokość takiej dopłaty.

Krąg osób uprawnionych do korzystania ze środków funduszu socjalnego określa art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 746), dalej: ustawy o funduszu socjalnym. Zgodnie z przywołanym przepisem, prawo takie przysługuje:

pracownikom oraz członkom ich rodzin,
emerytom i rencistom będącym byłymi pracownikami oraz członkom ich rodzin,
innym osobom, którym pracodawca przyznał w regulaminie ZFŚS prawo korzystania ze środków funduszu socjalnego.

Jednocześnie ustawa o funduszu socjalnym nie precyzuje, kogo należy uznać za emeryta i rencistę - byłego pracownika. W praktyce przyjmuje się, że osobą taką jest osoba pobierająca świadczenie emerytalno-rentowe, dla której dany pracodawca był ostatnim miejscem zatrudnienia. Znajduje to potwierdzenie w orzecznictwie sądowym, czego przykładem może być uchwała Sądu Najwyższego z 15 listopada 1991 r. (sygn. akt I PZP 56/91).

Z uwagi na użycie w pytaniu sformułowania "nasz były pracownik" możemy się domyślać, że pracodawca ten był ostatnim miejscem zatrudnienia wspomnianej osoby, a to oznacza, że zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy o funduszu socjalnym oraz obowiązującym w firmie regulaminem ZFŚS, należy ją uznać za osobę uprawnioną do korzystania z funduszu socjalnego, w tym do otrzymania dopłaty do indywidualnie zorganizowanego wypoczynku, czyli popularnych wczasów pod gruszą.

To, że były pracownik, będący rencistą, podjął działalność gospodarczą, nie ma tu znaczenia. Natomiast fakt ten może mieć wpływ na wysokość ewentualnej dopłaty, ponieważ zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o funduszu socjalnym, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat powinna być uzależniona od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej. Przy ustalaniu tej sytuacji pracodawca powinien uwzględnić nie tylko wysokość renty otrzymywanej przez byłego pracownika, ale także wysokość dochodu uzyskiwanego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Osoba, o której mowa w pytaniu, przebywa na świadczeniu rentowym (najprawdopodobniej jest to renta z tytułu niezdolności do pracy). Tego rodzaju świadczenia przyznawane są na czas określony, po upływie którego następuje weryfikacja stanu zdrowia i albo renta przyznawana jest na kolejny okres, albo dana osoba traci do niej prawo.

Utrata prawa do świadczenia rentowego przez byłego pracownika będzie skutkować wyłączeniem go z kręgu osób uprawnionych do korzystania ze środków funduszu socjalnego, ponieważ osoba taka przestanie być rencistą - byłym pracownikiem. Prawo do dopłat zachowa tylko wówczas, jeśli pracodawca, korzystając z uprawnień wynikających z art. 2 pkt 5 ustawy o funduszu socjalnym, przyzna możliwość korzystania ze środków funduszu socjalnego byłym pracownikom - bez uzależniania tego prawa od pobierania świadczeń emerytalno-rentowych.

Przykład

W lipcu 2021 r. dwoje byłych pracowników, którzy w ubiegłym roku przeszli na renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, rozpoczynając jednocześnie prowadzenie działalności gospodarczej, wystąpiło o przyznanie dofinansowania do wczasów pod gruszą. Zgodnie z regulaminem gospodarowania środkami ZFŚS, do osób uprawnionych należą pracownicy i ich rodziny oraz emeryci i renciści - byli pracownicy wraz z rodzinami. Ze złożonych dokumentów wynika, że pierwsza z tych osób świadczenie rentowe ma przyznane do sierpnia przyszłego roku, natomiast druga utraciła prawo do niego w czerwcu br., a więc przed złożeniem wniosku o dopłatę z funduszu socjalnego. Pierwszej osobie wczasy pod gruszą powinny być przyznane, przy czym przy ustalaniu ich wysokości należy uwzględnić także dochód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Natomiast wniosek drugiej osoby powinien zostać odrzucony, ponieważ wraz z utratą prawa do renty straciła ona status rencisty - byłego pracownika.